Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (ΣΑΒΘ)

Το Σύνδρομο Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου (ΣΑΒΘ) είναι η κατάσταση κατά την οποία ορισμένα φαινομενικά υγιή μωρά πεθαίνουν ξαφνικά χωρίς κάποιο προφανή λόγο, μεταξύ πρώτης εβδομάδας ζωής και ενός έτους. Οι περισσότερες περιπτώσεις αιφνίδιου βρεφικού θανάτου συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, χωρίς να έχει υπάρξει κάποια ένδειξη κατά τη διάρκεια της προηγούμενης ημέρας ότι το βρέφος είναι αναστατωμένο ή άρρωστο. Κατά την ιατροδικαστική εκτίμηση δεν προκύπτει σαφής παθολογική αιτία.

Η αιτιολογία του συνδρόμου παραμένει άγνωστη, παρόλα αυτά η πολυετής έρευνα έχει οδηγήσει στην αναγνώριση ορισμένων παραγόντων κινδύνου. Η αποφυγή αυτών των επιβαρυντικών παραγόντων/καταστάσεων έχει σαν αποτέλεσμα τη μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης του ΣΑΒΘ.

Ορισμένοι από τους παράγοντες αυτούς είναι:

• το κάπνισμα γονέων ή/και άλλων ατόμων στους χώρους όπου διαμένει το βρέφος
• η θέση ύπνου του βρέφους
• η μικρή ηλικία της μητέρας
• το μικρό μεσοδιάστημα μεταξύ της γέννησης παιδιών στην οικογένεια
• οι λοιμώξεις κατά την εγκυμοσύνη
• ο εθισμός της μητέρας σε ουσίες
• το φύλο του παιδιού (μεγαλύτερος κίνδυνος για τα αγόρια)
• ο τρόπος σίτισης (ξένο γάλα)
• η κατάθλιψη της μητέρας
• η προωρότητα ή το χαμηλό βάρος γέννησης
• ο μεγάλος αριθμός παιδιών στην οικογένεια
• οι συγγενείς ανωμαλίες
• η ύπαρξη ιστορικού προηγούμενου θανάτου από ΣΑΒΘ στην οικογένεια
• το χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο

Σημαντική μελέτη που διενεργήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο (Confidential Enquiry into Still births and Deaths in Infancy –CESDI) δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε 3 κύριους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του ΣΑΒΘ: το κάπνισμα, μητέρα ηλικίας <27 ετών με περισσότερα του ενός παιδιά, απουσία εισοδήματος στην οικογένεια. Συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι οικογένειες που έχουν και τους 3 παραπάνω παράγοντες κινδύνου εμφανίζουν 40 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για ΣΑΒΘ σε σχέση με οικογένειες που δεν έχουν κανέναν παράγοντα κινδύνου.

Το ΣΑΒΘ εμφανίζεται περίπου σε 1 στα 3.000  βρέφη. Είναι επομένως σχετικά σπάνιο και η συχνότητα του διεθνώς συνεχώς μειώνεται με την τήρηση απλών προληπτικών μέτρων.

Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα απλά προληπτικά μέτρα που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης του ΣΑΒΘ:

• Κάπνισμα
  Είναι σημαντικό να μην καπνίζετε. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, φροντίστε εσείς αλλά και οι επισκέπτες να μην καπνίζετε στους χώρους όπου διαμένει ή κοιμάται το μωρό (συμπεριλαμβανομένου και του αυτοκινήτου).
• Θέση και περιβάλλον ύπνου
  Το ασφαλέστερο μέρος για τον ύπνο του μωρού είναι η κούνια του, τοποθετημένη στο δωμάτιο των γονιών, για τους πρώτους μήνες της ζωής του.
  Το μωρό θα πρέπει να κοιμάται σε ύπτια θέση (δηλαδή ανάσκελα, με την πλάτη στο στρώμα και το κεφάλι προς το ταβάνι), με τα πόδια να ακουμπάνε στο κάτω μέρος της κούνιας.

Το στρώμα στην κούνια του μωρού θα πρέπει να είναι σταθερό και να αερίζεται τακτικά,  ενώ δεν ενδείκνυται να κοιμούνται τα μωρά σε πολύ μαλακά στρώματα, σε μαξιλάρια ή στρώματα νερού.

Μέσα στην κούνια του μωρού δεν έχουν θέση παιχνίδια, μαξιλάρια, παπλώματα, σφήνες, προστατευτικές πάντες, βαριά σκεπάσματα  και γενικότερα οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει ασφυξία στο παιδί.

Ως γονείς θα πρέπει να αποφεύγετε να κοιμάστε αγκαλιά με το μωρό σε καναπέδες ή πολυθρόνες. Δεν θα πρέπει να κοιμάστε στο ίδιο κρεβάτι με το μωρό, γιατί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για εμφάνιση ΣΑΒΘ, ειδικά εάν ένας από τους δύο γονείς:

• έχει πρόσφατα καταναλώσει αλκοόλ
•  καπνίζει
•  λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή που προκαλεί υπνηλία ή βαθύ ύπνο
•  κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών
•  αισθάνεται πολύ κουρασμένος.
   
• Θερμοκρασία

Μην ντύνετε υπερβολικά το μωρό και μην το σκεπάζετε με πολλά σκεπάσματα. Το μωρό δεν θα πρέπει να αισθάνεται ούτε υπερβολική ζέστη ούτε κρύο. Κατά τη διάρκεια του ύπνου το κεφάλι και οι παλάμες θα πρέπει να παραμένουν ελεύθερα (όχι σκούφοι και γάντια).

• Ο μητρικός θηλασμός και η χρήση πιπίλας (μετά τον πρώτο μήνα) έχει φανεί ότι προστατεύουν από την εμφάνιση του ΣΑΒΘ.